Mateusz Tymura - reżyser: „Wiśniowy sad” Antoniego Czechowa to opowieść o przemijaniu, która w naszej interpretacji stanie się pretekstem do podglądania ludzi w konfrontacji ze stratą. Wycięcie sadu, sprzedanego za długi, to nie tylko unicestwienie realnych drzew, ale i wykorzenienie ludzkiej tożsamości, przymus emigracji zewnętrznej i wewnętrznej. Dla niektórych to koniec świata, dla innych nowy początek.
W naszej interpretacji ostatniego (1903 r.) utworu dramatycznego Czechowa skupiamy się na treściach ponadczasowych i uniwersalnych, zawartych w tekście, czyli na jednostce, na indywidualnym przeżywaniu utraty. Jakich nowobogackich kupców – Łopachinów, mamy dzisiaj; kto jak Firs zostałby w majątku do końca swoich dni; gdzie w końcu są dzisiejsi Raniewscy, żyjący przeszłością nie bacząc na teraźniejszość, która rządzi się zupełnie innymi prawami niż czasy słodkiego dzieciństwa. Odpowiedź na te pytania należy do widza. Zamiast wyrokować skupiamy się na opowiedzeniu historii skonstruowanej przez Czechowa ponad sto lat temu, a która nabiera nowego kontekstu wystawiana w zmieniającej się Polsce.
Spektakl Teatru Latarnia „Wiśniowy sad” powstał we współpracy z Białostockim Teatrem Lalek (i z gościnnym udziałem aktorów BTL)
obsada:
Lubow Raniewska – Ewa Palińska (Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki w Białymstoku)
Waria – Magdalena Czajkowska
Ania – Magdalena Dąbrowska
Leonid Gajew – Błażej Piotrowski (Białostocki Teatr Lalek)
Firs – Krzysztof Pilat (Białostocki Teatr Lalek)
Jermołaj Łopachin – Rafał Pietrzak
Piotr Trofimow – Błażej Twarowski
Duniasza – Paula Czarnecka
Siemion Jepichodow – Dominik Gorbaczyński
Jasza – Zbigniew Rusiłowicz
Piszczyk / Przechodzień – Mateusz Tymura
Recenzje:
W „Wiśniowym sadzie” Antoniego Czechowa (reż. Mateusz Tymura) Teatru Latarnia objawiają się dwie aktorki, obok których nie można przejść obojętnie. Trzeba zaznaczyć, że spektakl grano pod gołym niebem, w otoczeniu tytułowego wiśniowego sadu. Ta magiczna, konsekwentnie i pomysłowo wyreżyserowana inscenizacja, jest jedną z najciekawszych propozycji artystycznych minionego roku w Białymstoku. Jak dobrze, że spektakl został zaproszony do kilku gościnnych występów na scenie Białostockiego Teatru Lalek. Pierwszą aktorką jest Ewa Palińska, na co dzień związana z Teatrem Dramatycznym. Poza murami teatru prezentuje się wszechstronnie w pełnowymiarowej roli. Palińska, zazwyczaj charakteryzująca się scenicznym patosem i chłodem, w interpretacji Raniewskiej redukuje te cechy do minimum. Od pierwszych chwil na scenie imponuje wysoko impostowanym głosem, majestatyczną posturą, subtelnymi gestami oraz idealnie noszonym kostiumem. Świetnie oddaje dumę z pochodzenia bohaterki, lekkie szaleństwo i radość, miłość do sadu, pewne oderwanie od rzeczywistości czy rozpaczliwe reakcje na wspomnienie o tragicznie zmarłym przed laty synku. Płynnie przechodzi z jednych stanów i emocji w drugie, nadając Raniewskiej niezaprzeczalnej autentyczności, wyrażanej trafnie między innymi za pomocą mimiki i głosu. Pociąga, z racji nieprzeciętnych umiejętności wokalnych, kiedy delikatnie nuci i podśpiewuje do granej muzyki. Ewa Palińska stwarza plastyczną, interesującą i znaczącą kreację, będącą jednym z największych atutów tego spektaklu. Kolejną artystką, która występuje w inscenizacji dramatu Czechowa, jest biorąca udział głównie w niezależnych projektach Magdalena Czajkowska – adaptatorka tej sztuki. Swoją Warię czyni dość spokojną i wycofaną. Jednak – z drugiej strony – bohaterka wykazuje się sporą dojrzałością z dozą surowości. Własne racje potrafi dosadnie wyrazić stanowczym tonem oraz dramatycznym głosem odtwórczyni. Czajkowska to wyrafinowana i intrygująca tajemnicą młoda aktorka. Na scenie wyjątkowo skupiona. W „Wiśniowym sadzie” porusza się subtelnie i wytwarza metafizyczny nastrój, wręcz niespotykany u nikogo innego. Trzeba choć raz zobaczyć tę zjawiskową, wspaniałą, przedziwną zresztą artystkę, by zostać uwiedzionym jej artystycznym blaskiem….
Rafał Górski o swoich teatralnych olśnieniach w kończącym się roku 2019 w Białymstoku
